Laurence Rees „Złowroga charyzma Adolfa Hitlera”

Książka Laurence’a Reesa obnaża mechanizmy działania państwa totalitarnego, ale przede wszystkim pokazuje, jak jednostka zyskuje władzę absolutną nad masami. To znakomity, wielowarstwowy portret dyktatora, którego naturalne, socjotechniczne zdolności i rodzaj „charyzmy” podporządkowały mu miliony ludzi.
 

Jak to się robi? W jaki sposób przejmuje się władzę nad myśleniem i postrzeganiem rzeczywistości przez innych? Gdzie kończy się zwykła manipulacja, a zaczyna rodzaj psychologicznej pułapki, w którą dają się złapać tłumy? Takie pytania stawia autor i nie idzie na skróty szukając na nie odpowiedzi. Gdyż te wcale nie są oczywiste i jednoznaczne.

Pokazując poszczególne etapy spektakularnej kariery Adolfa Hitlera autor pokazuje, jak kształtowała i zmieniała się jego osobowość oraz jak rozwijała jego umiejętność wpływu na innych.

Co istotne, Laurence Rees nie kreuje Hitlera na człowieka wyjątkowego, obdarzonego szczególnymi przymiotami umysłu i ciała. Wręcz przeciwnie. Pokazuje ograniczonego intelektualnie, pozbawionego wyższych uczuć samotnika. Zakompleksionego, zamkniętego w świecie własnych uprzedzeń i fobii.

Nie ma wątpliwości, że tym, co napędzało działanie Hitlera był rodzaj atawistycznej nienawiści, która nie miała żadnego, racjonalnego źródła. To było coś, co pozwoliło Hitlerowi zaistnieć i co zbudowało jego obraz w oczach zafascynowanych nim ludzi; silnego przywódcy, wizjonera z misją, który ma zmienić świat.

Hitler wierzył w teorie, które tworzył i wierzyli w nie ci, którzy go słuchali. A chciały go słuchać miliony, gdyż język nienawiści, którego używał, miał niewiarygodną siłę oddziaływania. Uosabiał najciemniejszą stronę ludzkiej natury, bardzo Hitlerowi bliską; słabą i wrogą wobec świata. Z tej „małości” zrodziło się coś, co Rees nazywa „złowrogą charyzmą”. I co rzeczywiście zmieniło świat, ale w tragiczny sposób.
 

Laurence Rees „Złowroga charyzma Adolfa Hitlera. Miliony prowadzone ku przepaści”, Prószyński i S-ka, 2013 r.